- Dostluğun birinci şərti etibardır (Jan Labrüer:Fransız yazıçısı)
- Mənfəət xatirinə qurulan dostluğa "alver" deyilir (Harold
Laski:İngilis siyasətşünası)
Orxan-
Cəmil-
Vasif-
Natiq-
Ana-
Rəsul-
Cavan qız-
Küləkli,yağışlı payız günlərindən biri idi.Saat hardasa günortadan
keçmiş,axşama doğru gedir.Elə bir vaxtdır ki,kimin işi vardırsa atıb bu gözəlliyi
seyr etməlidir.Fikirləşin,bir tərəfdən gün batımına doğru gedir,önündən
buludlar keçir,yağış isə narınlayır.Küçədə kopüşonsuz və yaxud çətirsiz biri az
görünür.Kimisi qulaqcıq taxıb musiqi dinləyə-dinləyə müəyyən səmtə irəliləyir,kimisi
o qədər fikirlidir ki,heç önünü belə görmür.Az "insanlar"-da var
ki,parklarda əyləşiblər.Əsl qəhvə havasıdır.Hansısa bir kafedə əyləşib camdan
çölə baxıb qəhvə içmək.Belə ləzzət.Televizyalarda,radiolarda cinayət hadisəsi səslənir.
Amma bir nəfərin ürəyi yaman
sıxılır.Orxan niyə belədir? Gecəni Bakının küçələrində keçirib,üşüyür.Şarjı
bitməkdə olan telefonda həzin piano musiqisi səslənir,fikri isə Allah bilir
haradadır?! Evə qayıtmalıdır.Onsuz bu qədər ayrı qalıb neyləyəcək,onun dəyərli
ailəsi var.Gecə nə oldu?
-Ana mən gedirəm,ataya de gecikəcəm,axşam yeməyinə gözləməyin.
-Bir gün evdə oturda,elə hər səhər çıxırsan,ipini yığmaq olmur.Gedib
avaralara qoşulursan.Bax,axırı pis olacaq.
-E,ana,bəsdir mənə heçnə olmaz.
Son sözünü deyir evdən çıxır.Bilirsiz,o çox ağıllı birisidir,yerində qərar
verməyi bacaran biridir.Di gəl ki,safdır.Dostu düzgün seçmir.Düz
"insanlara" qoşulmur.Cəmil,Natiq,Vasif onun ən yaxın dostlarıdır.Cəmil
insan cildində adəta bir şeytandır.Baxanda deyərsən ki,ondan yaxşı adammı
var,lakin,heç salam verəsi adam deyil.Ancaq üzünə gülənə salam verir.Natiq nisbətən
digər dostlardan fərqlidir,vicdanı az da olsa təmizdir,amma,bu o demək deyil
ki,yaxşı birisidir.Bu dördlüdə o da digərlərindən fərqlənmir.Vasif isə gələcəyə
ümid ilə baxan,dəhşətli dərəcədə xəyalpərəstdir.Əgər bir şeyi istədisə onun
qarşısında dağ belə dayanmaz.Qısası adam belə öldürərlər birlikdə.Orxana gəldikdə,bu
sözləri deməkdə çətinlik çəkirəm.Sıradan kənar birisidir.Çox böyük tərbiyyəsi
var-getdikcə bitən tərbiyyə.Qoşulduğu o üç nəfər olmasaydı bəlkə çox yüksək
birisi olardı.Böyüyə hörmət onun içində var idi ki,getdikcə onu da məhv edirdi.
Bu gün yenə həminki çayxanaya gəlib masa arxasında əyləşirlər.Gülüb heç
yeri olmayan zarafatlar edirlər.
-Axşam evə getmək yoxdur,bu günün hesabı mənlikdir.
-Cəmil,səndən nə əcəb?
Gülür-İndi dostlarımdan əskik etməyəcəm ki.Əlinizi haraya göstərsəniz
orada əyləşəcəyik.
Cibindən otu çıxarıb şeytansı gülüşlə Orxana baxır.
-Bax,bu da gecəmizi dəyişəcək şey.(Göz vurur.)
-Yox,yox bu olmaz.Onsuz o qədər...
Vasif əli ilə Orxanın ağzını tutur,sakit olmasını istəyir.Neyləsin
ki,onu bu işə sövq edən "dostudur".
Çay gəlir,süzüb içirlər.
-İnşaallah bir iş tapım,onda görün məni,bəh-bəh maşın alacam birlikdə gəzərik.Bir
dənədə dünya gözəli qızla ailə quraram,ancaq,iş tapım sonra.Belə yaxşı işlər
var,biznes quracam.Sizi də qoşacam özümə.İndi keçəri sıxıntıdayıq.Eybi yox
günümüzə şükür.
-Heç gülməyim gəlmirdi.(Halbu ki,bayaqdan bir dəqiqə də olsun ağzı
normal vəziyyətdə olmayıb)-Sən ha biznes,Eşitdin Orxan,biznes.Ayə bizə iş verən
olsaydı alimləri işdən qovardığe,başın xarabdır vallah.Hələ bir dünya gözəli
qız.(xaxaxa)-Bu dey,görərsən.
-Elə demə də.Məniki tanıyırsan.Dedimmi edərəm.
İkrah hissi ilə-Həye əşşi bu oğlan dağları yarıb keçir.
İki saat sonra çıxırlar.Düz üzü şəhərə qoyulurlar.Hava tutqundur,elə bil
yağış yağacaq.Aşamın bir vaxtına kimi gəzirlər,dolanırlar,heç
itirib-axtaranları da yoxdur.Saata baxıram,ondur.Dəniz kənarında əyləşiblər,hərəsinin
əlində də bir spirtli içki xumarlanırlar.Cəmil elə istəyirdiki,otu cibindən
çıxarsın,Natiq əli ilə geri itələdi.
-Dəli olubsan,polislər var.Onu istəyirsən bir zibilə də burada düşək?!
-Ey,nəyimə lazım.
-Belə istəyirsən keçək tündlüyə.
-Yaxşı.
Dəniz kənarından bir baş binaların sıx olduğu yerə keçirlər.Zəhərlənməyin
vaxtıdır.Özləridə bilmədən alçalırlar.Qabdan dörd dənə ot çıxarıb paylayır.
-Yaxşı baxın,kimsə görməsin.
-Əşşi görsələr nə olacaqki.
-Cəmil bəlkə mən çəkməyim?
-Dəlisən,o qədər pul saymışam buna,indi gəlib be keyfdən məhrum
qalacaqsan?
-Yoxe,nə isə ürəyimə gəlir,bundan bizə xeyir gəlməz.
Çaxmağı alovlandırıb,mimikası ilə otu ağzına qoymasını işarə edir.Elə
ilk tüstüdə Orxanın başı gicəllənir.Qulaqları cingildəməyə başlayır.
Onun valideyni evdə narahat olur,ürəyi sanki ağzından çıxacaqmış kimi həyəcanla
gəlməsini gözləyir.Heç yatarmı bir ana oğlundan xəbərsiz? Bax budur bədbəxtçilik.Orxan
isə kef məclisindədir.Necə axmaq olarmış "insan".
Dəm halını almışdılar.Artıq onları üçün özləri var idi.Heçkəs və heçnə
maraqlandırmırdı.Əsas işlər burada başlayır.Cəmil bir fitnə düşünür.
-Ayda,pulum bitib.Ora-bura xərcləyəndə belə olar.Baxın görün sizdə nəvar?
Əllərini ciblərinə atırlar.O qədər də çox çıxmır.
-Acıdım lap.Bu sizin pula düz əməlli yemək olmaz.
-Neynək?
-Dayan,mən taparam indi.
Başlayır uzaqlaşmağa.Arxasından da üçü.Qarşıdan oğlanla qız gəlir.Onlara
yaxınlaşıb,oğlanla söhbətə başlayır.
-Salam,olar bir dəqiqə kənara səni?
-Buyur.
Kənara keçdikdən həmən sonra söhbətə başlayır.
-Başa düşürsən,bizim bax orada duran üç oğlanın birdə mənim pula
ehtiyacımız var.Kömək lazımdır.
-Başa düşürəm amma,məndə sizə kömək edəcək heçnə yoxdur.
Natir qıza yaxınlaşır.Nəsə danışırlar.
-Necə yəni,mən sənə ağız açdım,sənsə mənə kömək etməyəcəksən?Başa düşmədin
deyəsən,biz acmışıq və pulumuz yoxdur.
-Aə sənə dedim yoxdur.Elə etmə ki,pis danışım.
Birdən qız çığırmağa başlayır.
-Rəsul,buraya gəl,Rəsul.
Özü də bilmədən necə qaçaraq qıza çatdısa nəfəs belə almadan nə olduğunu
soruşur.Rəsula onların sataşdığını,nalayiq sözlər işlətdiyini deyir.Eşitcək
Natiqə birini ilişdirir.-Nə,bizə meydan oxuyur bu? Birini də Vasif ilişdirir Rəsula.Yerə
tulazlanır.Cəmil qayıdıb onu təpikləmək istəyəndə qız mane olur.Biraz güc tapıb
ayağa qalxıb bu səfər Orxana cumur.Onu yerə sərib yumuruqlayır.Ayırmaq çətindir.Bir-iki-üç
yumuruq birdən dayanır,gözləri öz canlılığını itirir.Orxanın beynində zaman
yavaşıyır.Qızın çığılıqları artır.Rəsulun ağzından qan açılır və Orxanın üzərinə
yıxılır.Üstü tamam qana bulanır.Şok vəziyyətində olan Orxanı sanki yuxudan kimsə
oyatdı.
-Ey Orxan,ayağa qalx.Ay zibilə qalasan elə.
Cəmil Rəsulu belindən bıçaqla zərbə vurmuşdu,düz ürəyinə tuş gəlmişdi.Vasif
qızın ağzını əli ilə qapayır,əllərini də tutur.Yazıq neyləsin,bədbəxtlik üz
verdi.İndi bir zaman ona dəyər verən birisinin qanı hansısa alçağın,şərəfsizin
biri üzündən yerə axdı.Cəmili titrəmə tutdu.Qız bir türlü sakitləşmirdi.Bəli,məlum
olduğu kimi onun da əcəli çatmışdı.Gözü dönən Cəmil qıza bir neçə bıçaq zərbəsi
vurur.Canı hələ çıxmamışdı.
-Mənə baxın,sakit-sakit təlaşa qapılmadan onları gizlincə buradan
uzaqlaşdırırıq oldu?
Təlaşlı şəkildə-Bəs necə? Belimizdə daşımayacayıqki?
-Taksi çağıracam,Bir sarafana fəlan bükərik,bilsə də meyitdir təhtid edərik.
-Yox,dayan dəlilik eləmə.Sakitləşin.
Natiq meyitlərin cibini axtarır,Cəmil bir dənə də ot çıxarıb çəkməyə
başlayır.Orxan qana baxıb duruxmuşdu.Vasif divara söykənib dizlərini qucaqlayıb
olanlara şahidlik edirdi.Ətrafa sakitlik çökdü.Ortalıqda heçkəs yox idi.Elə ona
görə onlar öldü.Ortam yaman qarışıq idi.Neyləyəcəklərini bilmirdilər.
-Sizi bilmirəm amma mən gedirəm.Budur pullar götürün,özümdə olan mənə bəs
edər.
-Elə etməki sənidə onların vəziyyətinə salım.Otur oturduğun yerdə.
Qız əlini qaldırıb kömək istəyir.
-Bax gör fahişə nə istəyir.(Səs çıxmır.Daha yüksək səslə.)-Orxan!
Tələsik əyilib qızın əlindən tutur.-Ey,biraz sakitləş.(Özü özünə)-Gərək
anamı dinləyərdim,eyh!
Qırıq-qırıq səslə-Nə istədiniz bizdən.
Heç cavab verə bilmir.Lapdan bir səs gəlir və Orxanın sirsifəti qan
olur.Cəmil təpiklə qızın başını əzir.Qızın əli birdən elə soyuduki Orxanın
artıq əzələləri onun sözünə baxmadı,yerə sərildi.Gözlər indi göyə
dikilib.Əynindəki paltonu çıxarır.
-Qulaq asın,bu zibilə bir girdik bir də çıxacağıq,amma,necə? (fikrə
gedir.)-Mənə baxın buradan uzaqlaşırıq,heçnə olmamış kimi ayrılırıq birdə
görüşməmək şərti ilə.İzləri silərik heçkəs bilməz bizdən olduğunu.
Bu zaman Vasif dillənir-Deyirlər başı dik gəzənin əli qapı arasında
qalanda dostlarını satar.Necə istəyirsiz,sizi görən gözüm yoxdur.
-Gedin biriniz yaş dəsmal alın izləri silək.
Onbeş-iyirmi dəqiqə keçir.Biri-biriləri ilə halallaşıb ayrılırlar.Dörd
ayrı səmtə,dörd fərqli həyata.Bir şeyi unudurlar,haqq yenə haqqdır.O heçvaxt
yanılmaz.Orxanın paltosu orada idi.Üstü qanlı olduğundan çıxarmışdı.Düzdür
şalvarında ləkə qalmışdı,amma,elədə nəzərə çarpmırdı.Üzünü isə yumuşdu.Bununla
özünə bəraət qazandırd.Doğrusu heçbir günahı olmasada,onun başına gələcəklər həmin
o üç axmağın üzündən gələcəkdi.Anasının dediklərini xatırlayır.Bəli indi mən
axmağam deyir özünə.-Yox,nə axmaq cəhənnəmliyəm mən,cani.Dərs olsun mənə.
Cibindən qulaqcığı çıxarır telefona qoşub mahnıya qulaq asa-asa kimsəsiz
parka girir.Ortalardaki skamyalardan birinə əyləşib,vicanına səslənir.
-İndi danışmağın vaxtıdır,danış! Gör bir neylədin,orada olmasaydın
bunlar başına gəlməzdi,necə imkan verdim axı mən.Dinləmədim böyük məsləhətini və
indi bu günə qaldım.Mənə bu azdır da,koram mən,görmədim onların bu işlərə yol
açabiləcəyini.İndi ay üstümə düşsə yeridir.Sabah həbsediləcəm mən.Mənimki
buraya qədər imiş.
Düşünə-düşünə yuxuya gedir.
Günəşin şəfəqləri yerüzünə səpələnir.Yeni sabah başlayır.Hansıki dünənində
möhtəşəm sirri gizlədir.
Günorta vaxtlarında Orxanı yuxudan oyadırlarki,məhz burada yatmaq
olmaz.Yaman soyuqur hava,heç paltosu da yoxdur və birazdan...
Saat hardasa günortadan keçmiş,axşama doğru gedir.Elə bir vaxtdır
ki,kimin işi vardırsa atıb bu gözəlliyi seyr etməlidir.Fikirləşin,bir tərəfdən
gün batımına doğru gedir,önündən buludlar keçir,yağış isə narınlayır.Küçədə
kopüşonsuz və yaxud çətirsiz biri az görünür.Kimisi qulaqcıq taxıb musiqi dinləyə-dinləyə
müəyyən səmtə irəliləyir,kimisi o qədər fikirlidir ki,heç önünü belə görmür.Az
"insanlar"-da var ki,parklarda əyləşiblər.Əsl qəhvə havasıdır.Hansısa
bir kafedə əyləşib camdan çölə baxıb qəhvə içmək.Belə ləzzət.Televizyalarda,radiolarda
cinayət hadisəsi səslənir.
Amma bir nəfərin ürəyi yaman
sıxılır.Orxan niyə belədir? Gecəni Bakının küçələrində keçirib,üşüyür.Şarjı
bitməkdə olan telefonda həzin piano musiqisi səslənir,fikri isə Allah bilir
haradadır?! Evə qayıtmalıdır.Onsuz bu qədər ayrı qalıb neyləyəcək,onun dəyərli
ailəsi var.Gecə nə oldu?
-Ana,mən gəldim.Qapını aç!
-Oğlum!
Qapını açan kimi anasına elə sarılır ki,sanki güclü bir maqnit dəmiri cəzb
edir.
-Ana,bağışla məni qurban olum sənə,məni bağışla.
-O nə sözdür? Mən sənə qurban olum.Niyə belə gec gəldin?
Anasından ayrılıb üzünə baxır.Onu bu dəhşətli hadisəni danışıb üzüntüdən
öldürmək istəmir.Ancaq nə vaxtsa məlum olacaq.
-Səhərə kimi yolunu gözləmişəm,yata bilmədim.Telefona da cavab vermirsən.
-Heçnə ana dostlarla idik,səhərə kimi gəzdik.Yetim bir uşaq
gördüm,ana,bilirsən necə yazıq idi.Səni xatırladım və dedim yaxşıki sən varsan.
-Can,mənim qamətli körpəm.Keç içəriyə yemək var yeyərsən.
Bu yerinə düşdü,çox ac idi.Elə yeməyə başlamışdı ki,televiziyada dünənki
hadisəni göstərdilər.Qaşıq ağzında qalır.
(Dünən gecə saat 12-1 radələrində qətl hadisəsi baş vermişdir,hadisəni
törədən şəxs məlum olmasada,nə üçün törədildiyi qismən aydın olub.Yerdə tapılan
qanlı pullar onu göstərir ki,bu iki şəxsdən müəyyən miqdarda pul istənilibki,onu
da verməyən şəxsə qarşı qətl baş verib.Hələki hadisə yerində meyitlərə aid
olmayan bir palto aşkarlanıb,ekspertiza kimə aid olduğunu araşdırır.Ölən şəxslərin
isə...)
Anası televizorun səsini azaldır-Ay yetimçələr,nə istədiniz o
yazıqlardan hə,nə istədiniz? (Orxanın duruxduğunu görüb ona səslənir)-Görürsəndə
necə insanlar var.
Orxan ayağa qalxır.
-Nə oldu balam mənim.
-Heçnə anacan,yedim doydum otağıma keçirəm.
-Yorulmusan yəqin keç yat.
Elə bunu demişdiki qapı döyüldü.Orxanın həyəcanı birə beş artdı,işlər
düz getmirdi nəsə.Anası yaxınlaşıb qapını açdı.
-Mən Yoldaşov Taleh sizdən bizə imkan vermənizi tələb edirəm,evi
yoxlamalıyıq.
Digər polisin gözü Orxana sataşır.
-Keçin cənab polis,ev sizindir.
Bir başa Orxana yaxınlaşıb onu kənara çəkdilər.
-Məhəmmədov Orxan Səməndər oğlu.
-Bəli!
-Paltonu gətirin.
Orxan olur qıpqırmızı.Arıtq cəhdin yeri olmadığını anlayır.İşi axarına
buraxır.Palto gəlir.Ana qıraqdan izləyir.
-Dünən (Filan,filan)yerdə bu palto tapılıb.Sizə məxsusdurmu?
-Bəli.
-Bizimlə gəlin,qaçmağa cəhd göstərməyin.
Qollarına qandal vurub aparırlar.
-Ay polislər,hara aparırsınız mənim oğlumu.O nə edib? Nə günahı var
onun? (Yadına qətl hadisəsi düşür.)-Vay! Dünya dağıla oğlum getdi.Nə edəcəm mən?
Sonrası məlumdur,o,hər.eyi boynuna aldı yalan da olsa.Dostlarını ələ
vermədi.Cinayəti tək etdiyini izah etdi.Düzdür həmin o bıçaq onda olmasa da
izahında onu başqa bir yerdə atdığını tapmağın mümkün olmadığını dedi.Cinayəti
üstlənməyi bəs idi hərşeyə.Ömürlük həbs cəzası aldı.
Bəs digər dostları? Maraqlı sualdır amma sadə cavabı var,sonda cəhənnəmə
getdilər.
Ərizədə isə belə yazılmışdır:
Mən Məhəmmədov Orxan Səməndər oğlu,dünən
gecə 12-1 radələrində Sevilov Rəsul və onun sevgilisi olan Həyatova Leylanı qətlə
yetirdiyimi bildirirəm.Bu da bilinsin ki,səbəbi madiyyat idi.Onlara zor tədbiq
edərək məbləğ istədim,vermədikdə isə kəsici iti alətlə onları qətlə
yetirdim.İstəyirəmki bu hadisə ilə bağlı tədbir götürülsün.
Blogger ŞƏRHLƏRİ
Facebook ŞƏRHLƏRİ